Chemia

Klasa 7 szkoły podstawowej

1. Właściwości fizyczne i chemiczne substancji chemicznych znanych z życia codziennego.
2. Mieszaniny substancji i ich rozdzielanie.
3. Zjawiska fizyczne a reakcje chemiczne.
4. Pierwiastki i związki chemiczne; symbole pierwiastków.
5. Podział pierwiastków na metale i niemetale.
6. Właściwości metali i niemetali.
7. Stopy. Praktyczne zastosowanie metali, stopów i niemetali.
8. Korozja i sposoby ochrony przed korozją metali.
9. Mieszanina a związek chemiczny.
10. Podstawowy sprzęt i szkło laboratoryjne.
11. Obliczenia z wykorzystaniem pojęć: objętość, masa i gęstość.
12. Atomy i cząsteczki.
13. Budowa atomów, izotopy.
14. Cząstki elementarne i ich właściwości.
15. Zjawisko promieniotwórczości i jego praktyczne wykorzystanie.
16. Zależność między budowa atomu pierwiastka, a jego położeniem w układzie okresowym.
17. Podstawowe wiadomości o układzie okresowym pierwiastków, odczytywanie informacji z układu.
18. Wartościowość pierwiastka.
19. Cząsteczki związku chemicznego i pierwiastka.
20. Wzory strukturalne (kreskowe) i sumaryczne.
21. Nazewnictwo prostych związków chemicznych.
22. Rodzaje wiązań chemicznych, elektroujemność wg Paulinga.
23. Związki jonowe i kowalencyjne.
24. Jony metali i niemetali.
25. Masa atomowa i cząsteczkowa; atomowa jednostka masy.
26. Prawo stałości składu związku chemicznego i prawo zachowania masy.
27. Równania reakcji chemicznych.
28. Obliczenia stechiometryczne.
29. Rodzaje reakcji chemicznych.
30. Wpływ katalizatora na przebieg reakcji chemicznej.
31. Powietrze, jego skład i właściwości.
32. Właściwości azotu.
33. Właściwości i znaczenie tlenu w przyrodzie.
34. Ozon i dziura ozonowa.
35. Właściwości tlenku węgla (IV).
36. Zastosowanie praktyczne i rola dwutlenku węgla w przyrodzie.
37. Właściwości i praktyczne zastosowanie wodoru.
38. Związki wodoru z niemetalami.
39. Gazy szlachetne i ich zastosowanie praktyczne.
40. Efekt cieplarniany i przyczyny globalnego ocieplenia klimatu.
41. Ochrona powietrza przed zanieczyszczeniami.
42. Najwybitniejsi uczeni w badaniach chemicznych.

Klasa 8 szkoły podstawowej

Zakres tematyczny klasy VII oraz:

1. Budowa cząsteczki wody.
2. Woda i roztwory wodne.
3. Właściwości wody.
4. Stężenie procentowe roztworu, zmiana stężenia i mieszanie roztworów.
5. Rodzaje roztworów; rozpuszczalność substancji w wodzie.
6. Tlenki metali i niemetali.
7. Elektrolity i nieelektrolity.
8. Wodorotlenki i zasady.
9. Właściwości i zastosowanie wodorotlenku sodu, potasu i wapnia.
10. Wodorotlenki i zasady wokół nas.
11. Otrzymywanie zasad i wodorotlenków nierozpuszczalnych w wodzie.
12. Dysocjacja elektrolityczna kwasów i zasad.
13. Tlenki kwasowe i zasadowe.
14. Kwasy tlenowe i beztlenowe.
15. Otrzymywanie i właściwości podstawowych kwasów.
16. Kwasy w naszym otoczeniu.
17. Dysocjacja elektrolityczna kwasów.
18. Kwasy mocne i słabe.
19. Powstawanie kwaśnych opadów i ich skutki.
20. Roztwory kwaśne i zasadowe; skala pH, zastosowanie wskaźników: papierek wskaźnikowy uniwersalny, fenoloftaleina, oranż metylowy.
21. Odmiany alotropowe węgla.
22. Naturalne źródła węglowodorów (ropa naftowa, gaz ziemny, węgiel kamienny).
23. Szereg homologiczny alkanów, izomeria łańcuchowa.
24. Właściwości i zastosowanie alkanów; związek między długością łańcucha węglowego a właściwościami fizycznymi alkanów.
25. Szereg homologiczny alkenów i alkinów. Izometria położeniowa.
26. Właściwości etylenu i acetylenu.
27. Polimeryzacja.
28. Szereg homologiczny alkoholi.
29. Sole, budowa cząsteczek, wzory kreskowe i sumaryczne. Nazewnictwo soli.
30. Otrzymywanie soli. Reakcja zobojętniania.
31. Reakcje strąceniowe.
32. Właściwości i zastosowanie soli.
33. Dysocjacja elektrolityczna soli, sole rozpuszczalne i nierozpuszczalne w wodzie.
34. Reakcje metali z kwasami. Szereg aktywności metali.
35. Mol, masa molowa, objętość molowa gazów.

Klasa 1 liceum ogólnokształcącego

1. Piktogramy, ważne dokumentacje chemiczne, szkło laboratoryjne.
2. Budowa atomu.
3. Liczba nukleonów i elektronów w atomie pierwiastka chemicznego.
4. Izotopy pierwiastków.
5. Konfiguracja elektronowa atomów, schemat klatkowy.
6. Związek między budową elektronową atomu a jego położeniem w układzie okresowym.
7. Sposób ułożenia pierwiastków chemicznych w układzie okresowym.
8. Kształty cząsteczek, określanie hybrydyzacji.
9. Właściwości substancji w zależności od rodzaju wiązania chemicznego.
10. Wartości elektroujemności a ustalania rodzaju wiązania chemicznego.
11. Wpływ rodzaju wiązania na właściwości substancji.
12. Wiązania jonowe, kowalencyjne, metaliczne - sposoby tworzenia wiązań.
13. Oddziaływania międzycząsteczkowe, w tym wiązania wodorowe.
14. Rozpoznawanie rodzaju wiązania chemicznego na podstawie wartości elektroujemności, energia jonizacji.
15. Metale i niemetale - charakterystyczne cechy.
16. Przykładowe substancje o wiązaniach jonowych, kowalencyjnych i metalicznych.
17. Tlenki: nazewnictwo i wzory (ustalanie wzorów na podstawie wartościowości i nazwy).
18. Sposoby otrzymywania tlenków, zapis reakcji otrzymywania tlenków.
19. Tlenki: kwasowe, zasadowe, obojętne oraz pojęcie amfoteryczności.
20. Związki pierwiastków chemicznych z wodorem.
21. Wzory i nazewnictwo wodorków, chlorków, siarczków, bromków.
22. Reakcje otrzymywania wodorków.
23. Kryteria podziału wodorków.
24. Właściwości i zastosowania związków pierwiastków z wodorem.
25. Wodorotlenki: wzory, nazewnictwo, sposoby otrzymywania.
26. Wodorotlenek a zasada.
27. Barwa wskaźników w roztworach zasad, kwasów, soli, pH roztworu w tych związkach.
28. Podział, właściwości i zastosowanie wodorotlenków.
29. Higroskopijność.
30. Kwasy: nazewnictwo, podział, wzory.
31. Sposoby otrzymywania kwasów, reakcje kwasów.
32. Właściwości i zastosowania kwasów.
33. Kwasy i zasady Bronsteda.
34. Nazewnictwo i wzory soli, reakcje.
35. Barwy związków i ich roztwórów.
36. Rozkład termiczny związków chemicznych i reakcje związków/skał z HCl.
37. Proces krasowienia skał, twardość wody, przeróbka skał wapiennych i gipsowych.
38. Chemia życia codziennego, zastosowanie chemii w otaczających nas produktach.
39. Zagadnienia z klasy 7 i 8 szkoły podstawowej będące uzupełnieniem powyższych zagadnień oraz dotyczące rozpuszczalności substancji i roztworów wodnych, szereg aktywności chemicznej metali.

Klasa 2 liceum ogólnokształcącego

1. Podstawowe zagadnienia z klasy pierwszej liceum, ponadto:
2. Reakcje utleniania i redukcji.
3. Ogniwa galwaniczne, korozja metali.
4. Reakcje w roztworach wodnych.
5. Stopień dysocjacji elektrolitycznej, stała dysocjacji.
6. Kwasy i zasady wg teorii Bronsteda.
7. Wskaźniki kwasowo-zasadowe.
8. Odczyn i pH roztworu.
9. Hydroliza.
10. Reakcje zobojętniania roztworów, reakcje strącania osadów.
11. Efekty energetyczne reakcji chemicznych: reakcje egzo i endoenergetyczne, entalpia, energia aktywacji, równanie kinetyczne.
12. Czynniki wpływające na szybkość reakcji chemicznej.
13. Związki manganu, chromu, żelaza, glinu.
14. Chemia życia codziennego, zastosowanie chemii w otaczających nas produktach.

Klasa 3 liceum ogólnokształcącego

1. Paliwa kopalne: gaz ziemny, ropa naftowa, węgiel - cechy charakterystyczne, sposoby otrzymywania produktów i zastosowanie w życiu codziennym, alternatywne źródła energii w kontekście ochrony środowiska.
2. Wzory, właściwości, nazewnictwo, typowe reakcje otrzymywania i reakcje z udziałem tych związków z grupy alkanów, alkenów, alkinów oraz benzenu.
3. Izomeria w tym izomeria cis i trans, izomeria optyczna.
4. Wskazywanie homologów w szeregach.
5. Wskazywanie chiralnych atomów węgla.
6. Właściwości, nazewnictwo, zastosowanie fluorowcopochodnych węglowodorów.
7. Fermentacja alkoholowa, fermentacja octowa.
8. Otrzymywanie, nazewnictwo systematyczne i zwyczajowe, rzędowość, izomery, właściwości fizyczne w szeregu homologicznym alkoholi monohydroksylowych i polihydroksylowych. Sposoby odróżniania obu rodzajów alkoholi od siebie.
9. Budowa, nazewnictwo, izomery, otrzymywanie, właściwości fizyczne i chemiczne, reakcje, zastosowanie fenoli oraz sposoby ich odróżniania od alkoholi.
10. Aldehydy i ketony: budowa, nazewnictwo, szereg homologiczny, sposoby otrzymywania, reakcje jakim ulegają, próby Tollensa i Trommera, zastosowania.
11. Budowa, nazewnictwo systematyczne i zwyczajowe, szeregi homologiczne, izomery, sposoby otrzymywania, reakcje jakim ulegają bądź nie ulegają, zastosowania, właściwości niższych i wyższych kwasów karboksylowych.
12. Sole kwasów karboksylowych.
13. Sposoby odróżnianie nasyconych i nienasyconych kwasów karboksylowych.
14. Reakcje otrzymywania mydeł i ich odczyn.
15. Budowa, nazewnictwo, sposoby otrzymywania, cechy charakterystyczne, reakcje, zastosowania, właściwości estrów. Hydroliza kwasowa i zasadowa.
16. Budowa, nazewnictwo, sposoby otrzymywania, reakcje, zastosowania, właściwości tłuszczy. Fermentacja masłowa.
17. Wzory stereochemiczne Fischera.
18. Chemia życia codziennego, zastosowanie chemii w otaczających nas produktach.