Banner multitest

Biologia

Mamy zaszczyt zaprosić Państwa uczniów z klas V, VI, VII i VIII szkoły podstawowej oraz I, II i III liceum ogólnokształcącego do wzięcia udziału w konkursie biologicznym MULTITEST.

Konkurs odbędzie się 27-10-2023 r. Oprócz konkursu z biologii w dniach 23-10-2023 r. - 27-10-2023 r. odbędą się również konkursy z języka polskiego, języka angielskiego, języka niemieckiego, języka hiszpańskiego, matematyki, historii, chemii, fizyki, przyrody i geografii.

Konkurs ma formę testu wielokrotnego wyboru składającego się z 26 pytań. Do każdego pytania podane są 4 warianty odpowiedzi. Konkurs z biologii trwa 60 minut + 10 minut sprawy organizacyjne.

Ulotka informacyjna - MULTITEST biologia


Klasa 5 szkoły podstawowej

1. Biologia - nauka o życiu:

  • dziedziny biologii,
  • cechy i czynności życiowe organizmów,
  • organizmy wielokomórkowe.

2. Sposoby poznawania biologii:

  • obserwacja,
  • doświadczenie,
  • metoda naukowa,
  • cechy dobrego badacza,
  • źródła wiedzy biologicznej.

3. Obserwacje mikroskopowe:

  • budowa mikroskopu optycznego,
  • zasady obserwowania preparatu mikroskopowego,
  • przybory do mikroskopowania,
  • obliczanie powiększenia mikroskopu.

4. Składniki chemiczne organizmów.

Klasa 6 szkoły podstawowej

Zakres materiału klasy 5 szkoły podstawowej oraz:
1. Królestwo zwierząt:

  • wspólne cechy zwierząt,
  • komórka zwierzęca,
  • budowa organizmu zwierzęcego,
  • grupy zwierząt,
  • kręgowce, bezkręgowce,
  • gąbki - zwierzęta inne niż wszystkie.

2. Tkanka nabłonkowa, mięśniowa i nerwowa u zwierząt:

  • rodzaje tkanek zwierzęcych,
  • budowa i funkcje tkanki nabłonkowej,
  • budowa i funkcje tkanki mięśniowej,
  • budowa i funkcje komórek nerwowych.

3. Tkanka łączna:

  • rodzaje i miejsca występowania tkanki łącznej,
  • funkcje tkanki kostnej, chrzęstnej oraz tłuszczowej,
  • cechy charakterystyczne budowy poszczególnych tkanek,
  • krew, składniki krwi oraz ich znaczenie.

Klasa 7 szkoły podstawowej

ZAGADNIENIA Z KLASY VI oraz:

I. Skóra - powłoka organizmu:

1. Budowa i funkcje skóry.
2. Wytwory naskórka.
3. Dolegliwości i choroby skóry.
4. Oparzenia i odmrożenia.

II. Aparat ruchu:

1. Aparat ruchu. Budowa szkieletu:

  • szkielet człowieka,
  • kształty kości,
  • rozpoznawanie kości.

2. Budowa szkieletu osiowego:

  • budowa czaszki: mózgoczaszki i trzewioczaszki,
  • czaszka noworodka,
  • odcinki kręgosłupa,
  • budowa klatki piersiowej.

3. Szkielet kończyn oraz ich obręczy:

  • kości kończyny górnej i obręczy barkowej,
  • kości kończyny dolnej i obręczy miednicznej,
  • rodzaje połączeń kości,
  • budowa stawu,
  • rodzaje stawów.

4. Kości - elementy składowe szkieletu:

  • budowa fizyczna i chemiczna kości długiej,
    funkcje kości, cechy budowy fizycznej umożliwiające spełnienie tych funkcji.

5. Choroby aparatu ruchu, urazy mechaniczne, wady postawy.

III. Organizm człowieka jako funkcjonalna całość:

1. Poziomy organizacji ciała człowieka.
2. Rodzaje tkanek zwierzęcych (budowa i funkcje).
3. Funkcje układów narządów człowieka.

Klasa 8 szkoły podstawowej

Zagadnienie z klasy 7

I. Równowaga wewnętrzna organizmu:

1. Współdziałanie układów narządów w utrzymaniu homeostazy:

  • regulacja temperatury ciała,
  • regulacja stężenia glukozy we krwi,
  • mechanizmy obrony organizmu przed wychłodzeniem i przegrzaniem,
  • regulacja ilości wody w organizmie.

2. Choroby jako efekt zaburzenia homeostazy (czynniki wywołujące choroby zakaźne).

II. Układ rozrodczy:

1. Męski układ rozrodczy:

  • cechy płciowe męskie (I, II i III -rzędowe),
  • budowa i funkcje narządów męskiego układu rozrodczego,
  • budowa plemnika,
  • wpływ męskich hormonów płciowych na budowę i rozwój organizmu.

2. Żeński układ rozrodczy:

  • budowa i funkcje narządów żeńskiego układu rozrodczego,
  • budowa komórki jajowej.

3. Funkcjonowanie żeńskiego układu rozrodczego:

  • żeńskie hormony płciowe,
  • przebieg cyklu miesiączkowego.

4. Rozwój człowieka od poczęcia do narodzin.

Zagadnienie z klasy 8

I. Genetyka

1. Czym jest genetyka?

  • cechy dziedziczne i niedziedziczne

2. Nośnik informacji genetycznej - DNA:

  • budowa i rola DNA,
  • budowa i rola RNA,
  • rodzaje kwasu RNA,
  • budowa chromosomu.

3. Podziały komórkowe:

  • mitoza i mejoza - przebieg, znaczenie,
  • komórka haploidalna i diploidalna.

4. Podstawowe prawa dziedziczenia. Dziedziczenie cech u człowieka:

  • wersje genu: allele dominujące i recesywne,
  • fenotyp i genotyp,
  • homozygota dominująca i recesywna, heterozygota,
  • prawo czystości gamet,
  • rozwiązywanie krzyżówek genetycznych - I prawo Mendla.

5. Dziedziczenie płci u człowieka:

  • zasada dziedziczenia płci,
  • rozwiązywanie krzyżówek genetycznych przedstawiających choroby sprzężone z płcią: hemofilię oraz daltonizm,
  • genotypy osób zdrowych i chorych na hemofilię i daltonizm.

Klasa 1 liceum ogólnokształcącego

Zakres materiału klasy 8 szkoły podstawowej oraz:
1. Znaczenie nauk biologicznych:

  • biologia jako nauka o życiu,
  • systematyka organizmów - jednostki klasyfikacji,
  • wspólne cechy organizmów,
  • współczesne osiągnięcia biologiczne,
  • znaczenie nauk biologicznych w różnych dziedzinach życia,
  • wiarygodność informacji.

2. Zasady prowadzenia badań biologicznych:

  • metody naukowe stosowane w biologii,
  • zasady przeprowadzania obserwacji i doświadczeń,
  • próba badawcza i kontrolna (pozytywna i negatywna),
  • dokumentowanie badań biologicznych, dane jakościowe i dane ilościowe (tabele, wykresy),
  • analiza wyników badań.

3. Obserwacje biologiczne:

  • obserwacje makro- i mikroskopowe,
  • budowa mikroskopu optycznego,
  • rodzaje mikroskopów (optyczny, fluorescencyjny, skaningowy, transmisyjny),
  • zasady mikroskopowania,
  • dokumentacja obserwacji mikroskopowej.

4. Skład chemiczny organizmów. Makro- i mikroelementy:

  • pierwiastki chemiczne,
  • pierwiastki biogenne,
  • makro- i mikroelementy i ich znaczenie.

5. Znaczenie wody dla organizmów

  • woda jako składnik organizmu,
  • znaczenie wody dla organizmów.

6. Węglowodany - budowa i znaczenie:

  • budowa węglowodanów,
  • podział węglowodanów na monosacharydy, disacharydy i polisacharydy,
  • przemiany glukozy,
  • wiązanie O-glikozydowe,
  • budowa, przykłady i funkcje monosacharydów, disacharydów i polisacharydów,
  • występowanie i znaczenie węglowodanów,
  • wykrywanie monosacharydów i polisacharydów w materiale biologicznym.

7. Białka - budulec życia:

  • budowa aminokwasów i białek,
  • związek między budową a funkcją białek,
  • podział białek na białka proste i złożone,
  • przykłady białek, ich występowanie i funkcje.

8. Właściwości i wykrywanie białek:

  • właściwości białek,
  • wpływ wybranych czynników fizykochemicznych na białka (zjawisko koagulacji i denaturacji),
  • badanie wpływu wybranych czynników fizykochemicznych na białko,
  • wykrywanie białek w materiale biologicznym (reakcja biuretowa, reakcja ksantofilowa).

9. Lipidy - budowa i znaczenie:

  • podział lipidów ze względu na budowę cząsteczki,
  • budowa i właściwości lipidów prostych,
  • kwasy tłuszczowe nasycone i nienasycone,
  • budowa i właściwości lipidów złożonych,
  • znaczenie biologiczne lipidów prostych i złożonych,
  • wykrywanie lipidów w materiale biologicznym.

10. Budowa i funkcja kwasów nukleinowych:

  • budowa DNA i RNA,
  • organizacja materiału genetycznego,
  • podział i rola rRNA, mRNA, tRNA, snRNA.

11. Budowa komórki:

  • podział komórek na eukariotyczne i prokariotyczne,
  • główne elementy komórki eukariotycznej,
  • przykłady przystosowania komórek do pełnionych przez nie funkcji,
  • porównanie budowy komórek zwierzęcych, roślinnych i grzybowych,
  • budowa i znaczenie błon biologicznych:
    - budowa i rodzaje błon biologicznych,
    - funkcje błon biologicznych,
    - rodzaje transportu przez błony (transport bierny i czynny),
    - osmoza w komórce roślinnej i zwierzęcej,
    - badanie wpływu roztworów o różnym stężeniu na zjawisko osmozy,
  • budowa i rola jądra komórkowego:
    - budowa jądra komórkowego,
    - funkcje jądra komórkowego,
    - organizacja materiału genetycznego w jądrze komórkowym,
  • składniki cytoplazmy:
    - budowa i funkcje cytozolu,
    - budowa i funkcje cytoszkieletu,
    - system błon wewnątrzkomórkowych (siateczka śródplazmatyczna, wakuole, lizosomy, aparat Golgiego),
    - funkcje rybosomów,
    - budowa i funkcje mitochondriów.

Klasa 2 liceum ogólnokształcącego

Zakres materiału klasy 1 liceum oraz:
1. Hierarchiczna budowa organizmu człowieka:

  • poziomy organizacji budowy ciała,
  • układy narządów i ich funkcje,
  • współpraca między układami narządów,
  • definicja homeostazy.

2. Tkanki: nabłonkowa, mięśniowa i nerwowa:

  • rodzaje tkanek i miejsca ich występowania w organizmie,
  • rodzaje, budowa, miejsca występowania i funkcje nabłonków,
  • rodzaje, budowa i funkcje tkanki mięśniowej,
  • tkanka nerwowa - budowa i funkcje neuronów oraz komórek glejowych.

3. Tkanka łączna:

  • rodzaje tkanki łącznej (tkanka łączna właściwa, tkanka łączna podporowa, tkanka łączna płynna),
  • tkanka łączna właściwa - rodzaje, budowa i funkcje,
  • rodzaje tkanki łącznej podporowej: tkanka chrzęstna i tkanka kostna (ich budowa i funkcje),
  • skład krwi i limfy oraz ich funkcje,
  • miejsca występowania poszczególnych rodzajów tkanki łącznej w organizmie.

4. Skóra - powłoka ciała:

  • budowa i funkcje skóry:
    - budowa i funkcje skóry,
    - budowa naskórka i jego funkcje,
    - tkanka podskórna i jej funkcje,
    - wytwory naskórka: gruczoły (łojowe, potowe i mlekowe), włosy, paznokcie,
    - funkcje skóry (m.in. syntetyzująca, receptorowa, wydzielnicza, termoregulacyjna),
    - udział skóry w homeostazie - mechanizm termoregulacji,
    - rola skóry w syntezie witaminy D3,
  • choroby i higiena skóry:
    - diagnostyka chorób skóry (dermoskopia, badanie mikroskopowe),
    - choroby skóry (grzybice, wszawica, świerzb, trądzik pospolity, czerniak złośliwy),
    - wpływ nadmiaru promieniowania słonecznego na skórę,
    - higiena skóry.

5. Ogólna budowa i funkcje szkieletu:

  • podział aparatu ruchu na część bierną i część czynną,
  • budowa i funkcje szkieletu, elementy szkieletu osiowego i szkieletu kończyn,
  • podział kości ze względu na ich kształt,
  • budowa zewnętrzna i budowa wewnętrzna kości długiej,
  • właściwości kości a ich funkcje.

6. Rodzaje połączeń kości:

  • podział połączeń kości (połączenia ścisłe i połączenia ruchome),
  • rodzaje i budowa połączeń ścisłych,
  • budowa stawu i funkcje budujących go elementów,
  • rodzaje stawów.

7. Szkielet osiowy i szkielet kończyn:

  • budowa i rola elementów szkieletu osiowego: czaszki, kręgosłupa i klatki piersiowej,
  • naturalne krzywizny kręgosłupa,
  • budowa obręczy barkowej i kończyny górnej,
  • budowa obręczy miednicznej i kończyny dolnej.

8. Budowa i funkcjonowanie mięśni szkieletowych:

  • przykłady mięśni szkieletowych i ich funkcje,
  • budowa mięśnia szkieletowego z uwzględnieniem budowy sarkomeru,
  • współdziałanie i antagonizm mięśni szkieletowych,
  • mechanizm skurczu mięśnia,
  • źródła energii dla mięśni.

9. Higiena i choroby aparatu ruchu:

  • wpływ diety, suplementów diety i aktywności fizycznej na stan aparatu ruchu,
  • doping i jego wpływ, na organizm
  • zaburzenia aparatu ruchu (wady postawy, płaskostopie, urazy mechaniczne),
  • profilaktyka wad postawy i płaskostopia,
  • choroby aparatu ruchu (osteoporoza i krzywica) oraz ich profilaktyka .

10. Układ pokarmowy:

  • organiczne składniki pokarmowe:
    - cukry jako główne źródło energii,
    - podział węglowodanów na przyswajalne i nieprzyswajalne,
    - błonnik pokarmowy i jego funkcja,
    - białka jako budulec organizmu,
    - podział aminokwasów na endogenne i egzogenne,
    - białka pełnowartościowe i niepełnowartościowe,
    - tłuszcze jako materiał zapasowy,
    - funkcje NNKT i ich źródła,
    - zapotrzebowanie organizmu na składniki pokarmowe,
  • rola witamin; nieorganiczne składniki pokarmowe:
    - podział witamin na rozpuszczalne w tłuszczach i rozpuszczalne w wodzie,
    - zapotrzebowanie organizmu na witaminy (hipowitaminoza, awitaminoza i hiperwitaminoza),
    - charakterystyka, funkcje i źródła witamin,
    - znaczenie naturalnych antyutleniaczy,
    - podział składników mineralnych na makroelementy i mikroelementy oraz ich funkcje,
    - znaczenie i właściwości wody,
    - bilans wodny człowieka
  • budowa i funkcje układu pokarmowego:
    - odcinki przewodu pokarmowego i ich rola,
    - wędrówka pokarmu w przewodzie pokarmowym,
    - rodzaje zębów i ich budowa,
    - związek między budową poszczególnych odcinków przewodu pokarmowego a pełnionymi przez nie funkcjami,
    - mikrobiom i jego rola w organizmie,
    - gruczoły trawienne (wątroba, trzustka, ślinianki),
    - wątroba jako centrum metaboliczne organizmu,
  • procesy trawienia i wchłaniania:
    - trawienie w przewodzie pokarmowym składników odżywczych: białek, tłuszczów, cukrów,
    - enzymy trawienne i ich funkcje,
    - wchłanianie produktów powstałych w wyniku trawienia składników pokarmowych,
    - budowa i rola kosmków jelitowych,
    - działanie ośrodków głodu i sytości,
    - wpływ pH na trawienie skrobi,
  • zasady racjonalnego odżywiania się:
    - czynniki wpływające na zapotrzebowanie organizmu na składniki pokarmowe,
    - bilans energetyczny (dodatni i ujemny),
    - piramida zdrowego żywienia i stylu życia,
    - wielkość porcji i proporcje składników posiłków,
    - otyłość jako problem zdrowotny związany z rozwojem cywilizacji, przyczyny otyłości i jej profilaktyka,
    - BMI,
    - zaburzenia odżywiania (anoreksja, bulimia),
  • choroby układu pokarmowego:
    - badania diagnostyczne chorób układu pokarmowego (gastroskopia, kolonoskopia, USG, badania krwi i kału),
    - choroby pasożytnicze układu pokarmowego (tasiemiec, glista ludzka, owsik, włosień kręty) i sposoby zarażenia się nimi,
    - choroby wirusowe układu pokarmowego (WZW A, WZW B, WZW C),
    - choroby bakteryjne układu pokarmowego (próchnica, choroba wrzodowa, salmonelloza),
    - zespół złego wchłaniania,
    - choroba Crohna,
    - choroby nowotworowe układu pokarmowego (rak żołądka, rak jelita grubego),
    - dieta bezglutenowa.

Klasa 3 liceum ogólnokształcącego

Zakres materiału klasy 2 liceum oraz:
1. Gen a genom. Budowa i rola kwasów nukleinowych:

  • gen,
  • genom,
  • budowa DNA,
  • reguła komplementarności,
  • funkcje DNA,
  • replikacja DNA,
  • budowa RNA,
  • rodzaje i funkcje RNA.

2. Cechy kodu genetycznego:

  • kod genetyczny,
  • kodon,
  • rola kodonu START i STOP,
  • cechy kodu genetycznego,
  • tabela kodu genetycznego.

3. Odczytywanie informacji genetycznej:

  • ekspresja genów,
  • transkrypcja,
  • rola polimerazy RNA,
  • modyfikacje potranskrypcyjne,
  • translacja,
  • modyfikacje potranslacyjne,
  • regulacja ekspresji genów.

4. Genetyka klasyczna. I prawo Mendla. Krzyżówka testowa:

  • genotyp, fenotyp, allel,
  • allel dominujący, allel recesywny,
  • homozygota, heterozygota,
  • badania Mendla,
  • I prawo Mendla,
  • krzyżówka genetyczna,
  • szachownica (diagram) Punnetta,
  • krzyżówka testowa,
  • dziedziczenie jednogenowe.

5. II prawo Mendla:

  • II prawo Mendla,
  • krzyżówka genetyczna dwugenowa,
  • krzyżówka testowa dwugenowa,
  • zapis krzyżówki dwugenowej.

6. Dziedziczenie grup krwi - allele wielokrotne.

 

Dane kontaktowe

logo mobile

ul. Sęczkowa 90
03-986 Warszawa

ces@ces.edu.pl
Telefon: 22 509-80-40
Faks: 22 509-80-41

Subskrypcja

Jeśli chcesz otrzymywać informacje o nowościach, wpisz swój adres e-mail:

Obserwuj nas

meta facebook

Ta strona używa plików Cookies oraz działa zgodnie z Polityką prywatności.

Polityka prywatności